พิพิธภัณฑ์ซานฟรานซิสโกยืนยันส่งคืน 4 ประติมากรรมสำริดจากประโคนชัย หลังไทยยื่นเรื่องร้องขอ ตั้งแต่ปี 2562 คาดแถลงการณ์อย่างเป็นทางการเร็วๆ นี้

ด็อกเตอร์ดำรง ลีนานุรักษ์ อดีตรองอธิการบดีมหาวิทยาลัยแม่โจ้ เปิดเผยความคืบหน้าสำคัญว่า พิพิธภัณฑ์ Asian Art Museum แห่งนครซานฟรานซิสโก ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้ยืนยันผลการพิจารณาครั้งสุดท้ายแล้ว ว่าจะส่งคืนประติมากรรมสำริดโบราณ 4 องค์จากกลุ่ม "ประโคนชัย" ให้แก่ประเทศไทย

การตัดสินใจครั้งนี้ เป็นไปตามกระบวนการที่กำหนดในกฎบัตรพิพิธภัณฑ์ โดยหลังจากมีการเสนอขอถอนสถานะการครอบครองโบราณวัตถุและได้รับอนุมัติรอบแรก ต้องรอระยะเวลา 6 เดือนเพื่อเปิดโอกาสให้มีการศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม ก่อนนำกลับเข้าสู่การพิจารณาลงมติครั้งสุดท้าย ซึ่งผลในครั้งนี้ พิพิธภัณฑ์มีมติเป็นเอกฉันท์ยืนยันส่งคืน 4 ประติมากรรมดังกล่าว และจะมีการแถลงข่าวอย่างเป็นทางการในเร็วๆ นี้

ประติมากรรมทั้ง 4 องค์นี้ เป็นพระโพธิสัตว์และพระพุทธรูปสำริด มีที่มาจากปราสาทเขาปลายบัด จังหวัดบุรีรัมย์ เชื่อว่ามีอายุราว 1,300 ปี ถูกลักลอบขุดค้นในช่วงประมาณปี พ.ศ. 2507 ก่อนจะถูกขายให้กับผู้ค้าโบราณวัตถุ ผ่านการเสนอขายระดับนานาชาติ และกระจายไปจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์และคอลเลกชันสำคัญในยุโรปและสหรัฐอเมริกา

การดำเนินการครั้งนี้เป็นผลสืบเนื่องจากรัฐบาลไทยได้ส่งหนังสือร้องขอคืนโบราณวัตถุ 32 รายการอย่างเป็นทางการไปยังรัฐบาลสหรัฐอเมริกาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2562 โดยมีหน่วยงานความมั่นคงแห่งมาตุภูมิของสหรัฐฯ และอัยการกลางร่วมดำเนินการผ่านกระบวนการยุติธรรม นำเรื่องเข้าสู่ศาลเพื่อขอหมายเรียกและเปิดการเจรจากับพิพิธภัณฑ์ต่างๆ ทั้ง 7 แห่งที่ถือครองโบราณวัตถุไทยเหล่านี้

การที่สหรัฐฯ ตอบรับส่งคืนโบราณวัตถุในครั้งนี้ ถือเป็นอีกก้าวแห่งความสำเร็จในการทวงคืนสมบัติทางศิลปวัฒนธรรมที่มีคุณค่ายิ่งของชาติไทย กลับคืนสู่แผ่นดิน และเป็นสัญญาณสำคัญถึงความร่วมมือระหว่างประเทศในการปกป้องมรดกโลกทางวัฒนธรรม