ต่อมไทรอยด์สําคัญไฉน? ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนสําคัญที่ควบคุม :

การเจริญเติบโต การเผาผลาญพลังงาน การเต้นของหัวใจ อุณหภูมิร่างกาย การหลั่งเหงื่อ หากทํางานผิดปกติ ส่งผลกระทบต่อร่างกาย "ทุกระบบ"

.

"ไทรอยด์เป็นพิษ" คือภาวะที่ต่อมไทรอยด์ สร้างฮอร์โมนออกมามากเกินไป ทําให้ระบบเผาผลาญทํางานผิดปกติ ส่งผลกระทบต่อร่างกายในหลายด้าน

.

สาเหตุหลักที่พบบ่อย

• ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนมากเกินปกติ

• ต่อมไทรอยด์อักเสบ (ปล่อยฮอร์โมนที่สะสมออกมามาก)

• ได้รับฮอร์โมนไทรอยด์เกินขนาด (จากยา/อาหารเสริม)

• ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด (เช่น Amiodarone)

• ภาวะแพ้ท้องรุนแรง / เนื้องอกรังไข่ที่สร้างฮอร์โมน

• เนื้องอกต่อมใต้สมองที่กระตุ้นไทรอยด์มากเกินไป

.

สังเกตอาการเหล่านี้...อาจใช่ไทรอยด์เป็นพิษ!

• คอบวมโต บริเวณไทรอยด์

• ใจสั่น เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย

• ผมร่วง

• ง่วง ซึม เครียด นอนไม่หลับ

• เหงื่อออกมาก รู้สึกหนาวตลอดเวลา

• อารมณ์แปรปรวน

• หิวบ่อย กินเยอะ แต่น้ําหนักลด (หรือบางรายบวม/น้ําหนักขึ้น)

• ถ่ายเหลวบ่อย

• ประจําเดือนมาผิดปกติ

.

วินิจฉัยอย่างไร?

• ซักประวัติ/ตรวจร่างกาย: ตรวจคอ, สอบถามอาการ

• เจาะเลือด: ตรวจระดับฮอร์โมน TSH, Free T3, Free T4 (ถ้า TSH ต่ํา แต่ T3/T4 สูง อาจบ่งชี้ไทรอยด์เป็นพิษ)

• อัลตราซาวด์ต่อมไทรอยด์: ดูขนาด, รูปร่าง, ก้อน

• กลืนแร่รังสี/สแกนไทรอยด์: ดูการทํางานและการดูดซึมของต่อม

.

หากไม่รักษา...อันตรายแค่ไหน? อาจเกิดผลเสียร้ายแรงต่อ :

• ระบบหัวใจและหลอดเลือด (หัวใจเต้นผิดจังหวะ/หัวใจวาย)

• สมองและระบบประสาท (สมองขาดเลือด)

• ระบบเผาผลาญ

• ระบบฮอร์โมนและสืบพันธุ์

• เสี่ยงวิกฤตไทรอยด์เป็นพิษ (ภาวะแทรกซ้อนรุนแรงถึงชีวิต)

.

แนวทางการรักษา

• ยาต้านฮอร์โมนไทรอยด์: ยับยั้งการสร้างฮอร์โมน

• กลืนแร่รังสีไอโอดีน (I-131): เป็นวิธีที่ได้ผลดี

• ผ่าตัดต่อมไทรอยด์: อาจผ่าบางส่วนหรือทั้งหมด

• เทคโนโลยีผ่าตัดใหม่: "ผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้องทางช่องปาก" แผลเล็ก เสียเลือดน้อย ฟื้นตัวไว ลดการบาดเจ็บเส้นประสาท

.

อย่ารอช้า! หากมีอาการผิดปกติ ควรรีบปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านต่อมไร้ท่อ เพื่อการวินิจฉัยและรักษาที่เหมาะสม

บทความโดย: แพทย์หญิง วลัยพร เลาหวินิจ, อายุรแพทย์โรคต่อมไร้ท่อและเมตะบอลิซึม, รพ.เวิลด์เมดิคอล (WMC)