พิชัย เผย กลไกใช้ Negative Income Tax ในปี 2570 ช่วยตรงจุด แทนแจกเงินกระจาย พร้อม ส่งสัญญาณขึ้น VAT เสริมรายได้รัฐ – ลดความเหลื่อมล้ํา

เมื่อวันที่ 28 สิงหาคม นายพิชัย ชุณหวชิร รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เปิดเผยถึงการเดินหน้าระบบ Negative Income Tax เต็มรูปแบบในปี 2570 โดยคาดว่าประชาชนเกือบทั้งหมดจะต้องยื่นแบบแสดงรายได้ เพื่อให้รัฐสามารถระบุกลุ่มผู้มีรายได้น้อย และจัดสรรงบประมาณช่วยเหลือได้อย่างตรงจุด แทนการแจกเงินแบบกระจายเช่นในอดีต

ซึ่งปัจจุบันประเทศไทยมีประชากรราว 67 ล้านคน แต่ผู้ที่เข้าสู่ระบบภาษีจริงมีเพียง 10 ล้านคน หรือ 15% ของประชากร และมีผู้เสียภาษีจริงจังเพียง 4 ล้านคน หรือประมาณ 6% เท่านั้น ซึ่งระบบใหม่นี้จะช่วยสร้างฐานข้อมูลรายได้ประชาชนที่แม่นยําขึ้น

นายพิชัย กล่าวว่า การช่วยเหลือภายใต้ Negative Income Tax จะเป็นแบบอัตราก้าวหน้า หากรายได้ต่ํากว่าเกณฑ์ที่กําหนด เช่น 60,000 บาทต่อปี (ราว 5,000 บาทต่อเดือน) จะได้รับเงินสนับสนุนจากรัฐ โดยคํานวณตามส่วนต่างของรายได้ที่ห่างจากเกณฑ์ความยากจน ยิ่งมีรายได้น้อย ยิ่งได้รับการสนับสนุนมาก และเมื่อรายได้เข้าใกล้หรือเกินเกณฑ์ การช่วยเหลือจะทยอยลดลง เพื่อสร้างแรงจูงใจให้ประชาชนทํางานและเพิ่มรายได้ด้วยตนเอง

โดยที่ผ่านมา รัฐใช้งบประมาณช่วยเหลือผู้มีรายได้น้อยในหลายรูปแบบ เช่น งบสนับสนุนเกษตรกรสูงสุดกว่า 60,000 ล้านบาทต่อปี ก่อนจะปรับลดเหลือราว 40,000 ล้านบาทต่อปี ซึ่งระบบใหม่นี้จะรวมศูนย์การช่วยเหลือให้อยู่ในช่องทางเดียวที่มีประสิทธิภาพกว่า

นอกจากนี้ กระทรวงการคลังยังอยู่ระหว่างพิจารณาการปรับอัตราภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) จาก 7% ซึ่งถูกตรึงมานานกว่า 20 ปี โดยนายพิชัยชี้ว่า หลายประเทศในภูมิภาค เช่น อินโดนีเซีย ปรับขึ้น VAT ไปที่ 12% แล้ว การปรับ VAT จึงเป็นแนวทางสร้างรายได้รัฐอย่างยั่งยืน เพราะเป็นการเก็บจากผู้ที่บริโภคมาก ซึ่งมักเป็นกลุ่มที่มีรายได้สูง

“การขึ้น VAT จะทําให้ผู้บริโภคที่ใช้จ่ายมาก จ่ายภาษีมากขึ้น ขณะที่รายได้ภาษีส่วนนี้จะนําไปพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ขนส่งสาธารณะ การศึกษา และสาธารณสุข เพื่อบรรเทาภาระค่าครองชีพของผู้มีรายได้น้อย” นายพิชัยกล่าว

ทั้งนี้ รัฐบาลย้ําว่าหากมีการปรับ VAT จริง จะมีมาตรการคุ้มครองผู้มีรายได้น้อยควบคู่กัน อาทิ สิทธิใช้น้ํา ไฟ และการเดินทางสาธารณะในราคาประหยัด หรือแม้แต่ใช้ฟรีในบางกรณี เพื่อให้การเปลี่ยนแปลงเป็นธรรมและลดผลกระทบต่อประชาชนฐานราก