สำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 ตรวจเข้มแม่น้ำกก! พบสารหนูเกินมาตรฐาน 9 จุดต่อเนื่อง เร่งหาสาเหตุการปนเปื้อน สั่งประปาหมู่บ้านเฝ้าระวังคุณภาพน้ำ หวั่นกระทบประชาชนเชียงใหม่-เชียงราย

สถานการณ์สารปนเปื้อนในแม่น้ำกกและแม่น้ำสายยังคงน่ากังวล หลังสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 (สคพ.1) เผยผลการตรวจคุณภาพน้ำครั้งที่ 2 พบสารหนูเกินค่ามาตรฐานถึง 9 จุด ในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่และเชียงราย ต่อเนื่องจากการตรวจพบครั้งแรกเมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมา

นายอาวีระ ภัคมาตร์ ผู้อำนวยการ สคพ.1 เปิดเผยว่า เจ้าหน้าที่ได้เก็บตัวอย่างน้ำผิวดิน 12 จุด ตั้งแต่ต้นน้ำบริเวณชายแดนไทย–พม่า อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ไปจนถึงปลายน้ำในอำเภอเมือง อำเภอแม่จัน อำเภอดอยหลวง และอำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย รวมระยะทาง 157 กิโลเมตร ระหว่างวันที่ 21–24 เมษายนที่ผ่านมา ผลปรากฏว่าพบสารหนูเกินค่ามาตรฐาน 0.01 มิลลิกรัมต่อลิตร จำนวน 9 จุด

ในจังหวัดเชียงใหม่ พบสารหนูเกินมาตรฐาน 3 จุด โดยจุดที่น่ากังวลที่สุดคือบริเวณแนวชายแดนไทย–พม่า อำเภอแม่อาย ซึ่งมีค่าสารหนูสูงถึง 0.037 มิลลิกรัมต่อลิตร หรือเกินค่ามาตรฐานถึง 3.7 เท่า ส่วนอีก 2 จุดในตำบลท่าตอน อำเภอแม่อาย วัดได้ 0.024 และ 0.012 มิลลิกรัมต่อลิตร ขณะที่ในจังหวัดเชียงราย พบสารหนูเกินมาตรฐาน 6 จุด บริเวณสะพานเฉลิมพระเกียรติ 1, สะพานแม่ฟ้าหลวง, สะพานแม่น้ำกก ตำบลดอยฮาง, บ้านโป่งนาคำ, สะพานมิตรภาพแม่ยาว–ดอยฮาง และบ้านจะเด้อ โดยมีปริมาณสารหนูอยู่ระหว่าง 0.012–0.019 มิลลิกรัมต่อลิตร ทั้งนี้ ปริมาณสารหนูมีแนวโน้มลดลงจากต้นน้ำจนถึงบริเวณประตูระบายน้ำฝายน้ำกก โครงการชลประทานเชียงราย ที่กลับมามีปริมาณสูงขึ้น

นอกจากนี้ การตรวจสอบตะกอนดินในแม่น้ำกกยังพบปริมาณสารหนูเกินค่ามาตรฐานเช่นกัน ขณะที่การตรวจสอบแหล่งที่อาจเป็นต้นเหตุของการปนเปื้อน ทั้งการทำเหมือง การเกษตรที่ใช้สารเคมี โรงงานอุตสาหกรรม และการฝังกลบของเสียอันตราย เบื้องต้นยังไม่พบต้นตอที่ชัดเจน แต่มีรายงานว่าการทำเหมืองหลายแห่งในประเทศเมียนมาอาจเป็นสาเหตุสำคัญของการปนเปื้อน

จากสถานการณ์ดังกล่าว ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงรายได้สั่งการให้เข้มงวดในกระบวนการผลิตน้ำประปาที่ใช้น้ำจากแม่น้ำกก เนื่องจากสารหนูสามารถกำจัดได้หากมีการปรับปรุงคุณภาพน้ำอย่างเคร่งครัด สำหรับประปาหมู่บ้าน 7 แห่งที่ใช้น้ำจากแม่น้ำกก ได้สั่งการให้สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงรายตรวจสอบคุณภาพน้ำและให้คำแนะนำในการจัดการระบบน้ำอย่างเข้มงวด

ในส่วนของการตรวจสอบสัตว์น้ำ พบว่ากรณีปลาที่มีแผลพุพองบริเวณหนวดและตามตัว เป็นการติดเชื้อไวรัส ไม่เกี่ยวข้องกับโลหะหนัก และจากการตรวจเนื้อเยื่อปลาก็ไม่พบสารปนเปื้อน เช่นเดียวกับกรณีประชาชนที่ลงเล่นน้ำแล้วเกิดอาการแพ้ ผื่นคัน ซึ่งจากการตรวจสอบพบว่าเป็นอาการภูมิแพ้ ไม่เกี่ยวข้องกับสารหนู

อย่างไรก็ตาม สคพ.1 ยังคงเน้นย้ำให้ประชาชนในพื้นที่ริมน้ำกกและแม่น้ำสายระมัดระวังในการใช้น้ำ ห้ามลงเล่นน้ำและนำไปอุปโภคบริโภคโดยตรง เนื่องจากอาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพได้ และจะเร่งดำเนินการตรวจสอบหาสาเหตุของการปนเปื้อนอย่างต่อเนื่องต่อไป