เมินคำสั่งศาล! รัฐบาล‘ทรัมป์’เนรเทศชาวเวเนซูเอลาต้องสงสัยเป็นสมาชิกแก๊งออกจากสหรัฐฯ

สำนักข่าวรอยเตอร์ รายงานข่าว Trump administration deports Venezuelans despite court order, says judge has no authority ระบุว่า แม้ศาลจะสั่งระงับคำสั่งของ โดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump) ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ที่ให้เนรเทศชาวเวเนซูเอลาซึ่งต้องสงสัยเป็นสมาชิกองค์กรอาชญากรรมออกจากสหรัฐฯ ซึ่งทรัมป์อ้างอำนาจตามกฎหมายว่าด้วยบุคคลต่างด้าวที่เป็นศัตรูของรัฐ 2341 (Alien Enemies Act 1798) แต่รัฐบาลของทรัมป์ก็ดำเนินการส่งตัวชาวเวนซูเอลาราว 200 คน ซึ่งต้องสงสัยในคดีลักพาตัว ขู่กรรโชกทรัพย์และรับจ้างสังหารบุคคล

แคโรไลน์ ลีวิตต์ (Karoline Leavitt) โฆษกทำเนียบขาว ออกแถลงการณ์ระบุว่า ผู้พิพากษาเพียงคนเดียวในเมืองเดียวไม่สามารถกำกับการเคลื่อนไหวของเครื่องบินซึ่งเต็มไปด้วยบุคคลต่างด้าวที่มีพฤติกรรมก่อการร้ายซึ่งถูกขับไล่พ้นจากแผ่นดินสหรัฐฯ ได้ โดยอ้างถึงคำสั่งศาลที่ออกโดยผู้พิพากษา เจมส์ โบสเบิร์ก (James Boasberg) เมื่อวันที่ 15 มี.ค. 2568 ทั้งนี้ โฆษกทำเนียบขาว ยังกล่าวด้วยว่า ศาลไม่มีฐานทางกฎหมาย และโดยทั่วไปศาลของรัฐบาลกลางไม่มีเขตอำนาจศาลเหนือกว่าประธานาธิบดีว่าจะดำเนินการกิจการต่างประเทศอย่างไร

“คำสั่งเป็นลายลักษณ์อักษรและการกระทำของรัฐบาลไม่ขัดแย้งกัน และโดยทั่วไปแล้วศาลไม่มีเขตอำนาจศาลเหนืออำนาจของประธานาธิบดีในการขับไล่ผู้ก่อการร้ายต่างด้าวออกจากแผ่นดินสหรัฐฯ และต่อต้านการรุกรานที่ได้ประกาศไว้” แถลงการณ์โดยโฆษกทำเนียบขาว ระบุ

เหตุการณ์พลิกผันครั้งนี้แสดงให้เห็นถึงการทวีความรุนแรงขึ้นอย่างน่าทึ่งในการท้าทายระบบการตรวจสอบถ่วงดุลของรัฐธรรมนูญสหรัฐฯ และความเป็นอิสระของฝ่ายตุลาการจากรัฐบาล โดย แพทริก เอ็ดดิงตัน (Patrick Eddington) ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายความมั่นคงในประเทศและเสรีภาพพลเมืองจากสถาบัน Cato ซึ่งเป็นคลังสมองของฝ่ายเสรีนิยม กล่าวว่า ไม่ว่าจะใช้คำพูดอย่างไร นี่คือการที่ทำเนียบขาวท้าทายผู้พิพากษาอย่างเปิดเผย ซึ่งเกินกว่าขอบเขตและไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน เป็นการทดสอบระบบการตรวจสอบถ่วงดุลของสหรัฐฯ ที่รุนแรงที่สุดนับตั้งแต่สงครามกลางเมือง

เมื่อถูกถามว่ารัฐบาลของเขาละเมิดคำสั่งศาลหรือไม่ ทรัมป์ตอบว่าให้ทนายความดำเนินการ แต่ก็ย้ำด้วยว่า บุคคลที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นสมาชิกกลุ่มแก๊งนั้นเป็นคนเลว ทั้งนี้ คำสั่งศาลที่ให้ระงับคำสั่งของทรัมป์ซึ่งอาศัยอำนาจตามกฎหมายว่าด้วยบุคคลต่างด้าวที่เป็นศัตรูของรัฐ ไว้เป็นเวลา 14 วัน ได้อธิบายว่า เจตนารมณ์ของกฎหมายดังกล่าว หมายถึงการกระทำที่เป็นปฏิปักษ์ที่กระทำโดยประเทศอื่นซึ่งเทียบเท่ากับสงคราม แต่ทรัมป์อ้างว่า ตนมีเหตุผลในการใช้กฎหมายดังกล่าว เพราะเห็นว่าการเพิ่มขึ้นของผู้อพยพในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมามีความคล้ายคลึงกับสงคราม


“นี่คือสงคราม ในหลายๆ ด้าน มันอันตรายกว่าสงคราม เพราะอย่างที่ทราบกันดี ในสงคราม พวกเขามีเครื่องแบบ คุณรู้ว่าคุณกำลังยิงใคร คุณรู้ว่าคุณกำลังไล่ล่าใคร” ทรัมป์ กล่าว

ผู้พิพากษาโบสเบิร์ก กล่าวระหว่างการพิจารณาคดีว่าเที่ยวบินใดๆ ที่บรรทุกผู้อพยพที่ดำเนินการตามกฎหมายควรกลับสหรัฐฯ หนังสือแจ้งเป็นลายลักษณ์อักษรของเขาถูกบรรจุในสำนวนคดีเมื่อเวลา 19.25 น. ET (23.25 GMT ของวันที่ 15 มี.ค. 2568 หรือเวลา 06.25 น. ของวันที่ 16 มี.ค. 2568 ตามเวลาประเทศไทย) อย่างไรก็ตาม ในอีก 1 วันต่อมา นายิบ บูเกเล (Nayib Bukele) ประธานาธิบดีเอล ซัลวาดอร์ โพสต์ภาพชายคนหนึ่งถูกควบคุมตัวลงจากเครื่องบิน

โพสต์ดังกล่าวถูกแชร์โดย มาร์โก รูบิโอ (Marco Rubio) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ที่ใช้สัญลักษณ์อีโมจิ “หัวเราะจนน้ำตาไหล” พร้อมกับโพสต์ข้อความด้วยว่า ขอบคุณบูเคเลสำหรับความช่วยเหลือและมิตรภาพนี้ด้วย ทั้งนี้ สำนักข่าวรอยเตอร์ไม่สามารถตรวจสอบได้ว่า ชาวเวเนซูเอเลาที่ถูกเนรเทศนั้นเป็นสมาชิกองค์กรอาชญากรรม หรือมีประวัติอาชญากรติดตัวจริงหรือไม่ และไม่สามารถยืนยันขอบเขตทั้งหมดของปฏิบัติการเนรเทศหรือช่วงเวลาที่ชัดเจนของวิดีโอของ ปธน.บูเคเล ได้

กระทรวงความมั่นคงแห่งมาตุภูมิของสหรัฐฯ และรัฐบาลเอลซัลวาดอร์ไม่ตอบสนองต่อคำขอแสดงความคิดเห็น ขณะที่กระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐฯ ปฏิเสธที่จะแสดงความคิดเห็น ทั้งนี้ เครื่องบินลำหนึ่งที่ปรากฏในคลิปวิดีโอที่ผู้นำเอล ซัลวาดอร์ เผยแพร่เป็นเครื่องบินของ Global Crossing Airlines ซึ่งมีหมายเลขท้ายเครื่อง N837VA ซึ่งบินขึ้นจากสนามบินในรัฐเท็กซัสของสหรัฐฯ ที่เคยใช้เนรเทศผู้อพยพชาวเวเนซูเอลาเมื่อวันที่ 15 มี.ค. 2568 ตามข้อมูลที่เว็บไซต์ FlightRadar24 จัดทำขึ้น

ข้อมูลของเว็บไซต์ FlightRadar24 ระบุว่าเครื่องบินดังกล่าวบินขึ้นจากสนามบินฮาร์ลิงเกนในช่วงบ่ายก่อนจะลงจอดที่กรุงซานซัลวาดอร์ เมืองหลวงของเอลซัลวาดอร์ เมื่อช่วงดึกของวันที่ 15 มี.ค. 2568 อย่างไรก็ตาม Global Crossing ซึ่งมีฐานอยู่ในไมอามี ซึ่งเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองของสหรัฐฯ ใช้บริการเนรเทศผู้อพยพทั่วลาตินอเมริกา ไม่ได้ตอบกลับอีเมลที่ขอความคิดเห็นทันที

ในเอกสารที่ยื่นต่อศาลเมื่อวันที่ 16 มี.ค. 2568 รัฐบาลทรัมป์กล่าวว่า ชาวเวเนซุเอลาบางส่วนถูกเนรเทศออกจากสหรัฐฯ ไปแล้วก่อนที่ผู้พิพากษาจะออกคำสั่ง แต่ไม่ได้ให้รายละเอียดเพิ่มเติม และไม่ชัดเจนว่ามีกี่คน หรือรัฐบาลทรัมป์ยอมรับว่ามีบางคนถูกขับไล่หลังจากคำสั่งของผู้พิพากษาหรือไม่ ขณะที่ Axios สำนักข่าวออนไลน์ในสหรัฐฯ รายงานโดยอ้างคำพูดของเจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัฐบาล ที่กล่าวว่า พวกเขาหวังว่าปฏิบัติการเนรเทศจะเสร็จสิ้นก่อนที่ผู้พิพากษาจะมีโอกาสได้พิจารณา

Axios อ้างคำพูดของเจ้าหน้าที่คนหนึ่งที่ระบุว่าว่าคำสั่งดังกล่าวนั้นไม่นับ เนื่องจากเที่ยวบินนั้นอยู่ในน่านน้ำสากลอยู่แล้ว ซึ่ง ลีวิตต์ โฆษกทำเนียบขาวดูจะเห็นด้วย โดยกล่าวว่า เมื่อถึงเวลาที่ผู้พิพากษาออกคำสั่ง ชาวเวเนซุเอลาก็ถูกขับไล่ออกจากแผ่นดินสหรัฐฯ ไปแล้ว ขณะที่ ปธน. บูเคเล ระบุว่า ผู้ต้องสงสัยซึ่งเป็นเพศชาย จำนวน 238 คน ซึ่งต้องสงสัยว่าเป็นสมาชิกแก๊งเวเนซุเอลา ถูกส่งตัวไปยังศูนย์กักขังผู้ก่อการร้าย ซึ่งเป็นเรือนจำขนาดใหญ่ที่คุมขังนักโทษได้ถึง 40,000 คน เป็นระยะเวลา 1 ปี โดยอาจมีการต่ออายุได้

สตีฟ วลาเดค (Steve Vladeck) ศาสตราจารย์ด้านกฎหมายจากศูนย์กฎหมายของมหาวิทยาลัยจอร์จทาวน์ โพสต์บนแพลตฟอร์ม Bluesky ว่า เขตอำนาจศาลของรัฐบาลกลางไม่ได้หยุดอยู่แค่ริมน้ำ คำถามคือจำเลยอยู่ภายใต้คำสั่งศาลหรือไม่? ไม่ใช่ว่าสถานที่ที่พฤติกรรมที่ถูกท้าทายเกิดขึ้น เช่นเดียวกับ ปีเตอร์ มาร์โควิทซ์ (Peter Markowitz) ศาสตราจารย์จากคณะนิติศาสตร์คาร์โดโซและผู้เชี่ยวชาญด้านการบังคับใช้กฎหมายตรวจคนเข้าเมือง ชี้ชัดการกระทำของรัฐบาลทรัมป์ละเมิดคำสั่งศาลอย่างแน่นอน

ลี เกเลิร์นท์ (Lee Gelernt) ทนายความจากสหภาพเสรีภาพพลเมืองอเมริกัน (ACLU) กล่าวว่า หากใครก็ตามถูกส่งตัวไปให้รัฐบาลต่างประเทศหลังจากศาลมีคำสั่ง เราก็หวังว่ารัฐบาลสหรัฐฯ จะร่วมมือกับรัฐบาลต่างประเทศนั้นเพื่อนำตัวบุคคลเหล่านี้กลับคืนมา