สื่อฮ่องกงตีข่าว ต่างชาติแห่ซื้ออสังหาฯในไทย กลายเป็นช่องทางของมิจฉาชีพ

19 ธ.ค. 2567 นสพ.South China Morning Post ของฮ่องกง เสนอรายงานพิเศษ Thailand’s property boom attracts Chinese investors, but fraud risks loom ว่าด้วยความต้องการเป็นเจ้าของอสังหาริมทรัพย์ในประเทศไทย ทั้งเพื่ออยู่อาศัยเองและเพื่อการลงทุน ทำให้ชาวต่างชาติสุ่มเสี่ยงตกเป็นเหยื่อมิจฉาชีพ ที่ไปอ้างว่ามีช่องทางให้ชาวต่างชาติสามารถเป็นเจ้าของที่ดินได้ ทั้งที่เรื่องดังกล่าวกฎหมายของไทยยังไม่อนุญาต

รายงานของสื่อฮ่องกง ยกตัวอย่างกรณีของ โซอี้ หยู (Zoe Yu) ช่างภาพวัย 45 ปีจากเมืองหนิงปัว ทางตะวันออกเฉียงใต้ของจีน ประสบปัญหาเมื่อลงทุนในเชียงใหม่ เมืองใหญ่อันดับ 2 ของไทย หญิงรายนี้เล่าว่า ด้วยค่าใช้จ่ายด้านการศึกษาในโรงเรียนนานาชาติและค่าครองชีพที่ไม่แพง ในเดือน ม.ค. 2566 จึงได้เซ็นเอกสารซื้อวิลลาราคา 10 ล้านบาท (293,000 เหรียญสหรัฐ) ตามคำแนะนำของชาวจีนที่เป็นคนมีชื่อเสียง กระทั่งมาทราบภายหลังว่า กฎหมายไทยไม่อนุญาตให้ชาวต่างชาติครอบครองที่ดินหรือบ้าน

แม้ว่าสัญญาของหยูจะไม่มีการคุ้มครองทางกฎหมาย แต่เธอก็ต่อสู้จนได้รับเงินคืนในเดือน ก.ค. 2567 แต่ก็ต้องสูญเสียการลงทุนไปมากกว่า 1 ใน 3 ในส่วนของค่าใช้จ่ายและการปรับปรุง ซึ่งตามข้อมูลของ House Condo Lawyer สำนักงานกฎหมายในไทยที่เชี่ยวชาญเรื่องการซื้อ-ขายอสังหาริมทรัพย์ ระบุว่า ตลาดอสังหาฯ ของไทย มีปัญหาการหลอกลวง เนื่องจากดึงดูดนักลงทุนหน้าใหม่ที่ไม่ค่อยรู้กฎระเบียบ ซึ่งการปลอมแปลงเอกสารสิทธิ์และการขายที่ดินอย่างผิดกฎหมายอาจนำไปสู่การสูญเสียครั้งใหญ่ และเคยมีนักลงทุนรายหนึ่งสูญเสียเงินมากถึง 400 ล้านบาท

นอกจากนั้น ยังมีปัญหาการซื้อ-ขายอสังหาฯ อย่างผิดกฎหมายผ่านการใช้นอมินี โดยชาวต่างชาติอาจถูกหลอกว่าพวกเขาสามารถเป็นเจ้าของที่ดินได้โดยจดทะเบียนภายใต้นอมินีชาวไทย ซึ่งสิ่งนี้เป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย และอาจส่งผลให้ผู้ลงทุนชาวต่างชาติสูญเสียหากนอมินีอ้างสิทธิ์ความเป็นเจ้าของเสียเองหรือหากทางการเข้ามาสืบสวน ดังตัวอย่างในเดือน มิ.ย. 2566 เดวิด เอ็ดเวิร์ด แชปเปลล์ (David Edward Chappelle) กลายเป็นข่าวพาดหัว หลังจากทราบว่าผู้พัฒนาอสังหาริมทรัพย์รายหนึ่งซึ่งเขาซื้อแฟลตบนเกาะสมุย จ.สุราษฎร์ธานี ในราคา 15 ล้านบาท ไม่ได้จดทะเบียนทรัพย์สินในนามของเขา จนกลายเป็นหนึ่งในผู้ซื้อชาวต่างชาติหลายคนที่ถูกจับในคดีนี้

ในเดือน ก.ย. 2567 ชาวออสเตรเลีย 2 คนยื่นฟ้องคดีฉ้อโกงในเมืองท่องเที่ยวทางตอนใต้อย่าง จ.ภูเก็ต หลังจากจ่ายเงินกว่า 5 ล้านบาทสำหรับแฟลตที่ไม่เคยได้รับการส่งมอบ และแม้จะชนะคดีแต่ก็ยังไม่ได้ค่าชดเชย ล่าสุดเมื่อวันที่ 16 ธ.ค. 2567 ที่เมืองพัทยา จ.ชลบุรี ตำรวจเข้าจับกุมชาวจีน 5 คน ในข้อหาประกอบธุรกิจนายหน้าอสังหาริมทรัพย์อย่างผิดกฎหมาย

House Condo Lawyer เน้นย้ำว่า แผนการฉ้อโกงจำนวนมากเกิดจากการขาดความรอบคอบและความไว้วางใจที่ผิดในเพื่อนร่วมชาติ ซึ่งคดีฉ้อโกงทรัพย์สินมากกว่าร้อยละ 60 ในประเทศไทยเกี่ยวข้องกับเหยื่อและมิจฉาชีพที่เป็นคนชาติเดียวกัน ขณะที่ข้อมูลจากธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) พบว่า การโอนกรรมสิทธิ์ในอสังหาริมทรัพย์เพื่อการอยู่อาศัยลดลงท่ามกลางเศรษฐกิจที่ชะลอตัว โดยจำนวนการจดทะเบียนลดลงร้อยละ 6.6 ในปี 2566 เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า

อย่างไรก็ตาม ความต้องการอสังหาริมทรัพย์จากต่างประเทศยังคงแข็งแกร่ง โดยจำนวนแฟลตที่โอนให้กับผู้ซื้อชาวต่างชาติในปีที่แล้วเพิ่มขึ้น 25% จากปีก่อน ตามข้อมูลจากศูนย์ข้อมูลอสังหาริมทรัพย์ (REIC) โดยชาวจีนเป็นผู้ซื้ออสังหาริมทรัพย์จากต่างประเทศรายใหญ่ที่สุด โดยคิดเป็นเกือบร้อยละ 46 ของยูนิตคอนโดมิเนียมทั้งหมดที่ชาวต่างชาติซื้อในปี 2566 เนื่องจากพวกเขามองหาการลงทุนทางเลือก ท่ามกลางภาวะถดถอยอันยาวนานในตลาดที่อยู่อาศัยในจีนแผ่นดินใหญ่ โดยชาวจีนซื้อไป 6,614 ยูนิตในปี 2566 เพิ่มขึ้นร้อยละ 16 จากปีก่อน

สอดคล้องกับข้อมูลจาก แดเนียล โฮ (Daniel Ho) ผู้ก่อตั้งร่วมและกรรมการผู้จัดการกลุ่มของ Juwai IQI ซึ่งเป็นกลุ่มเทคโนโลยีอสังหาริมทรัพย์ในมาเลเซีย ที่ระบุว่า ในปี 2567 ชาวจีนยังเป็นอันดับ 1 ของลูกค้าต่างชาติในตลาดอสังหาฯ ของไทย โดยการสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ในไทยจากชาวจีนทั้งที่มาจากแผ่นดินใหญ่และเกาะฮ่องกง เพิ่มขึ้นเกือบร้อยละ 50% ในปีนี้ เมื่อเทียบกับทั้งปี 2566

ในพื้นที่สื่อสังคมออนไลน์ของจีน ตัวแทนอสังหาริมทรัพย์และผู้มีอิทธิพลทางการตลาดต่างพากันโฆษณาชวนเชื่อเกี่ยวกับการเป็นเจ้าของอสังหาฯ ในไทย ทั้งผลตอบแทนจากการลงทุนที่สูงขึ้น การศึกษาในโรงเรียนนานาชาติที่ถูกกว่าสำหรับเด็ก และค่าครองชีพที่ถูกกว่าหากเทียบกับในประเทศจีน แฮชแท็ก #LifeInThailand มียอดเข้าชม 1 พันล้านครั้ง ขณะที่ #ThaiProperty มียอดเข้าชม 35 ล้านครั้งบน Xiaohongshu ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มที่คล้ายกับ Instagram

เพื่อตอบสนองต่อแนวโน้มเหล่านี้ รัฐบาลไทยกำลังพิจารณาผ่อนปรนข้อจำกัดเกี่ยวกับการเป็นเจ้าของโดยชาวต่างชาติเพื่อดึงดูดเงินทุนมากขึ้น ในเดือน มิ.ย. 2567 กระทรวงมหาดไทยของไทยได้เสนอข้อเสนอที่จะอนุญาตให้ผู้ซื้อชาวต่างชาติเป็นเจ้าของแฟลตในอาคารได้มากถึงร้อยละ 75 จากเกณฑ์ปัจจุบันที่ร้อยละ 49 และขยายระยะเวลาการเช่าสำหรับชาวต่างชาติจาก 30 ปีเป็น 99 ปี อย่างไรก็ตาม ข้อเสนอเหล่านี้ถูกวิพากษ์วิจารณ์และยังอยู่ในระหว่างการพิจารณา

โฮ กล่าวถึงแนวคิดนี้ของทางการไทย ว่า หากข้อเสนอเหล่านี้ได้รับการนำไปปฏิบัติ จะเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ที่สุดในตลาดไทยในรอบอย่างน้อย 2 ทศวรรษ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากภูมิทัศน์การลงทุนในอสังหาริมทรัพย์ในประเทศไทยยังคงพัฒนาอย่างต่อเนื่อง Juwai IQI แนะนำว่า นักลงทุนควรทำการตรวจสอบอย่างรอบคอบและทำงานร่วมกับทนายความด้านอสังหาริมทรัพย์ที่มีคุณสมบัติเหมาะสมเพื่อปกป้องตนเองและรับมือกับความซับซ้อน

รายงานข่าวทิ้งท้ายด้วยการกลับไปที่ หยู ที่ฝากเตือนเพื่อนร่วมชาติชาวจีนเช่นกัน ว่า ขอให้เรื่องราวของตนเป็นบทเรียนสำหรับใครก็ตามที่คิดจะเป็นเจ้าของอสังหาฯ ในไทย อยากให้เพิ่มความระมัดระวัง ซึ่งในกรณีของตน ในตอนแรกสามีก็พยายามห้ามแล้วแต่ตนไม่ฟัง เพราะในใจคิดแต่ว่าอยากอยู่ในชุมชนเดียวกับบรรดาคนดังชาวจีนเท่านั้น