‘วิษณุ’ชี้ช่อง‘เศรษฐา’หลุดเก้าอี้ ยังนั่ง‘นายกฯรักษาการ’ได้ แถมคืนชีพอาจกลับมาเป็นตัวเลือกอีกครั้งแม้ถูกสอย แต่ต้องดูคำวินิจฉัยศาลห้ามหรือไม่ ยันรักษาการนายกฯ‘ยุบสภา’ทำทุกอย่างได้ ลั่นอำนาจตั้ง‘ปลัดกระทรวง’เป็นของ รมต. เด็ดขาด พร้อมแจงกฎหมาย วางแนวตั้งปลัดกระทรวง ครองวาระไม่เกิน 4 ปี ต่ออายุคราวละ 1 ปีได้ 2 ครั้ง ชี้ช่องย้ายออกกลับมาเป็นใหม่ได้ 4 ปี 

เมื่อเวลา 09.45 น.วันที่ 13 สิงหาคม 2567 ที่ทำเนียบรัฐบาล นายวิษณุ เครืองาม ที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี กล่าวถึงคำแถลงปิดสำนวนของ นายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี จะสามารถหักล้างข้อต่อสู้ของกลุ่ม 40 สว. ที่ยื่นถอดถอนนายกฯได้หรือไม่ ว่า อย่าตอบเลย เพราะอีก 24 ชั่วโมงก็จะตัดสินอยู่แล้ว ตนจึงไม่อยากวิจารณ์อะไรตอนนี้

เมื่อถามว่าหากนายกฯถูกศาลธรรมนูญตัดสินให้พ้นจากตำแหน่ง ขั้นตอนหลังจากนั้นจะเป็นอย่างไร นายวิษณุ กล่าวว่า หากไม่รอด นายกฯก็จะถูกถอดถอนและพ้นจากตำแหน่ง รวมถึงคณะรัฐมนตรี (ครม.) ก็จะสิ้นสุดลง แต่นายกฯก็สามารถรักษาการไว้ได้ จนกว่านายกรัฐมนตรีคนใหม่ จะนำ ครม.เข้าเฝ้าถวายสัตย์ปฏิญาณตน ซึ่งคาดว่าจะใช้ระยะเวลานานพอสมควรเป็นสัปดาห์ แต่ระหว่างนี้ นายเศรษฐา ก็ยังสามารถทำหน้าที่รักษาการนายกรัฐมนตรี รักษาการ และปฏิบัติหน้าที่ได้ และนายกฯ ก็สามารถมอบรักษาการนายกฯ ให้รองนายกรัฐมนตรีตามลำดับได้

“นายกฯ สามารถรักษาการได้ รัฐธรรมนูญบอกไว้ กรณีที่นายกฯจะทำหน้าที่ไม่ได้ มีอะไรบ้าง ซึ่งกรณีนายกฯเศรษฐา ไม่เข้าข้อยกเว้น” นายวิษณุ กล่าว

เมื่อถามอีกว่า หากนายเศรษฐา พ้นจากตำแหน่ง และยังมีชื่อเป็นแคนดิเดต ก็สามารถกลับมาอีกครั้งได้หรือไม่ นายวิษณุ  กล่าวว่า ตนเห็นว่าได้ แต่ก็ยังไม่ถูกตัดสินจึงยังตอบไม่ได้ จนกว่าศาลจะมีคำพิพากษาว่าคำวินิจฉัยเขียนว่าอย่างไร ซึ่งจะมีช่องให้เห็นอยู่ ถ้าหากไม่มีช่องอะไรอยู่ก็เป็นไม่ได้

เมื่อถามย้ำว่า หากศาลตัดสินให้นายกฯพ้นจากตำแหน่ง แต่ไม่มีอะไรที่ขัดรัฐธรรมนูญ ก็สามารถกลับมาเป็นแคนดิเดตนายกฯ ได้ใช่หรือไม่ นายวิษณุ กล่าวว่า “ครับ แต่ต้องฟังคำวินิจฉัย นายกฯพ้นจากตำแหน่งไปด้วยเหตุตามมาตราใด”

เมื่อถามว่าอำนาจของรักษาการนายกฯ สามารถดำเนินการอะไรได้บ้าง รวมถึงยุบสภาฯได้หรือไม่ นายวิษณุ กล่าวว่า ปัญหานี้เกิดทุกยุคทุกสมัยแล้ว ซึ่งตนเห็นว่าสามารถสั่งยุบสภาได้ และระหว่างในรักษาการก็ถือว่ามีอำนาจเต็ม

นายวิษณุ กล่าวยอมรับว่า หากนายกฯ พ้นจากตำแหน่ง ขั้นตอนต่อไปการเลือกนายกฯ ก็ต้องใช้รายชื่อแคนดิเดตนายกของพรรคที่อยู่ในบัญชี และต้องมีเสียง สส.สนับสนุนของพรรคนั้นเกิน 25 เสียง ขณะที่กระบวนการเลือกนายกฯคนนอก หมดไปแล้วพร้อมกับอำนาจที่ สว.สามารถเลือกนายกฯได้ ตามช่องทางของรัฐธรรมนูญมาตรา 272

เมื่อถามว่า ถ้าพรรคเพื่อไทย (พท.) ไม่สามารถหาแคนดิเดตนายกฯได้ ก็จะต้องตกเป็นของพรรคอื่นใช่หรือไม่ นายวิษณุ กล่าวว่า พรรคไหนก็ต้องไปตกลงเอาเองกันแล้วกัน จะเอาที่สอง ที่สาม ที่สี่ ก็แล้วแต่ โดยขึ้นอยู่กับเสียงข้างมาก

นายวิษณุ​ กล่าวถึงกรณีการแต่งตั้งปลัดกระทรวงมหาดไทยที่ขณะนี้ ยังเหลืออายุราชการอีก 7 ปี​ ว่า ตามกฎหมาย​กำหนดสามารถดำรงตำแหน่งวาระ​ 4 ปี​ และสามารถ ต่ออายุราชการได้คราวละ 1 ปี  2 คราว​ รวม​ 6 ปี​ แต่หากอายุราชการเกินก็ต้องย้ายไปที่อื่น หรือเมื่อครบ 4 ปีแล้วย้ายเลยก็ได้ ส่วนจะต่ออายุหรือไม่ก็ได้​ และเมื่อย้ายกลับเข้ามาก็สามารถดำรงตำแหน่งปลัดกระทรวงได้อีก​ 4 ปี

นายวิษณุ​ ยังเปิดเผยว่า ตามกฎหมายหากย้ายไปแล้วสามารถกลับมาดำรงตำแหน่งเป็นปลัดกระทรวงเดิมได้​ พร้อมกับยืนยันว่าไม่ใช่เรื่องเทคนิคทางกฎหมาย แต่เป็นความตั้งใจของกฎหมายที่ไม่อยากให้อยู่ยาวนานเกิน​ ก็คาดหวังว่าย้ายไปแล้วและย้ายกลับมาช่วงนั้นน่าจะเปลี่ยนรัฐมนตรีไปแล้ว อำนาจตั้งปลัดกระทรวงเป็นอำนาจของรัฐมนตรี  ส่วนการแต่งตั้งอธิบดีเป็นอำนาจของปลัดกระทรวง ซึ่งอำนาจเด็ดขาดสุดท้ายก็อยู่ที่รัฐมนตรี