ปลาจุกเครื่อง อาหารพื้นบ้านที่ใกล้สูญหาย ของบ้านแ หลมสัก อำเภออ่าวลึก จังหวัดกระบี่ ที่กระทรวงวัฒนธรรม ประกาศเป็น 1 จังหวัด 1 เมนูอาหารถิ่น ด้านสุขภาพสมุนไพร

จากที่ กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม ได้คิดโครงการส่งเสริมและพัฒนาต่อยอดอาหารถิ่นสู่มรดกทางวัฒนธรรม อัตลักษณ์ความเป็นไทย ซึ่งมีกิจกรรม 1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น เพื่อพิจารณาคัดเลือกอาหารนำมาเผยแพร่ให้ประชาชนได้รู้จัก โดยจังหวัดกระบี่ได้คัดเลือกเมนู ปลาจุกเครื่อง ของชุมชนบ้านแหลมสัก หมู่ที่ 3 ตำบลแหลมสัก อำเภออ่าวลึก เป็นเมนูประจำพื้นถิ่นของจังหวัดกระบี่

สำหรับการทำเมนูปลาจุกเครื่อง ขั้นตอนแรกเตรียมทำเครื่องแกงกะทิ ประกอบด้วย พริกไทย พริก กระเทียม ตะไคร้ นำมาตำหรือบดให้ละเอียด เสร็จแล้วเตรียมเครื่องปรุง ประกอบด้วย ซีอิ้วขาว น้ำตาลทราย กะปิ น้ำกะทิ ใบมะกรูด และมะพร้าวขูด ขั้นตอนที่ 2 นำปลาลังสดๆ มาควักขี้และไส้ออก ตัดหัวปลาทิ้ง และนำปลามาบีบที่สันหลังและหักหางปลา ใช้ด้ามช้อนควักเอาโครงกระดูกปลาออกให้หมด เพื่อนำไปคลุกกับเครื่องแกง ขั้นตอนที่ 3 เอาเครื่องแกงที่บดเอาไว้ และเครื่องปรุงมาผสมกับเนื้อที่ปลาเตรียมเอาไว้ แล้วขยำให้เป็นเนื้อเดียวกัน จากนั้นนำไปจุกในท้องปลาที่เตรียมเอาไว้ จากนั้นนำไปทอดจนสุก พร้อมเสริฟ ส่วนสาเหตุที่ใช้ปลาลังมาทำเมนูปลาจุกเครื่อง เพราะเนื้อนิ่มรสชาติอร่อย ช่วงที่ควักขี้และไส้ออกท้องปลาจะอ่อนตัว เมื่อจุกเครื่องแกงลงไปท้องๆจะไม่แตกอีกด้วย

นายชาญวิทย์ เพิ่มทรัพย์ ประธานชุมชนท่องเที่ยวแหลมสักและอ่าวลึกจังหวัดกระบี่ กล่าวว่า เมนูปลาจุกเครื่อง ซึ่งเป็นอาหารพื้นถิ่นและภูมิปัญญาของชาวประมงชายฝั่งบ้านแหลมสัก มีการทำกันมาน่าจะ 100 กว่าปีที่ผ่านมา ซึ่งกรรมวิธีมีหลายขั้นตอน ทำไม่ง่าย ตั้งแต่เอาก้างปลาออกโดยที่ไม่ให้หนังปลาขาด และปลายังคงเป็นตัวอยู่ เอาเนื้อปลามาผสมกับเครื่องแกงเสร็จแล้วยัดเข้าไปในท้องปลา เพราะฉะนั้นใครจะเรียกว่าปลายัดไส้ก็ได้ แต่บ้านแหลมสัก เรียกว่าปลาจุกเครื่อง เพราะเราเอาเครื่องจุกเข้าไปในตัวปลา เมื่อจุกเข้าไปแล้วก็เอามาทอดให้สุก จริงๆแล้วปลาจุกเครื่อง มีมาตั้งแต่สมัยโบราณแล้ว เพียงแต่ไม่แพร่หลาย เพราะขบวนการและขั้นตอนเยอะและทำยาก หากปลาไม่สดจริงไม่สามารถที่จะคงความเป็นตัวปลาได้ เวลาเอาเครื่องแกงแล้วจุกเข้าไปหนังปลาหรือท้องปลาจะแตก ซึ่งขณะนี้ยังมีการทำกันอยู่เพียงแต่ไม่ได้ไปขึ้นโต๊ะอาหาร เราจึงพยายามนำเสนออาหารพื้นถิ่นของเรา ที่มันยังมีอยู่ หรือว่ากำลังจะหายไป หรือว่าหายไปแล้ว ให้ฟื้นฟูกลับขึ้นมาอีกครั้ง